SOWA OPAC : Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku

26 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Beskid Niski w fotografii Stanisława Krycińskiego / [słowo wstępne Andrzej Wielocha ; koncepcja albumu, wybór zdjęć, redakcja Jakub Łobocki ; zdjęcia Stanisław Kryciński]. - Krosno : Wydawnictwo Ruthenus, copyright 2024. - 351, [1] strona : fotografie ; 29 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ). Wielocha Andrzej (1952- ). Łobocki Jakub

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe Albumy i książki artystyczne

Przynależność kulturowa

Fotografia polska

Temat

Budownictwo wiejskie Cerkwie Wsie Beskid Niski (góry)

Gatunek

Album Fotografia polska

Dziedzina i ujęcie

Architektura i budownictwo Kultura i sztuka

"W Beskid Niski trafiłem po raz pierwszy latem 1975 r., kiedy to byłem uczestnikiem dwutygodniowego obozu wędrownego. (...) Oglądanie w czasie tych wędrówek wyraźnie chylących się ku upadkowi pozostałości wiejskiej zabudowy oraz dostrzeganie już zarastających krzakami śladów po niej, dały mi dużo do myślenia. Chciałem dowiedzieć się, jakie nieszczęście dotknęło tę górską krainę położoną na wschód od Popradu. Czemu zniknęły z powierzchni ziemi dziesiątki wsi, a w innych pozostały tylko nieliczne chałupy i cerkwie, choć w okresie międzywojennym zaludnione były jeszcze wszystkie doliny, a wsie rozciągające się wzdłuż nich miały nieraz kilka kilometrów długości. (Zobaczyć to można było na mapach z tamtego okresu). Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie w 1976 r. udałem się na roczny kurs prowadzony przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich w Warszawie, po którym uzyskałem uprawnienia przewodnickie. Uczestnictwo w tym kursie było w tamtych czasach najlepszym sposobem poznawania skomplikowanej historii tych ziem, dającym możliwość zgłębienia przyczyn spustoszenia, które dotknęło je w latach 40. XX w. Przemierzając w kolejnych latach Beskid Niski, widziałem jak każdego roku odchodzą w niebyt kolejne przykłady wiejskiego budownictwa. W 1977 r. zacząłem je fotografować, by zostały zachowane choć na kliszy fotograficznej. Z biegiem lat tylko utwierdziłem się w przekonaniu, że czynię słusznie, ponieważ na moich oczach ginęły kolejne obiekty ludowej architektury. Oprócz zabudowań utrwalałem na kliszach również przykłady małej architektury: kapliczki, krzyże przydrożne, nagrobki. (...) W ciągu prawie pół wieku moich powrotów w Beskid Niski uzbierało się tysiące zdjęć dokumentujących chyże (obecnie w większości już nieistniejące),ocalałe cerkwie, kapliczki i przydrożne krzyże. Chociaż wiele z tych obiektów przetrwało do dnia dzisiejszego (dzięki zaangażowaniu i pracy wielu osób),to realia w których je fotografowałem najczęściej uległy zmianie. Zatem zapraszam do przyjrzenia się zdjęciom obrazującym świat, tak nieodległy, który już niemal całkowicie przeminął". [nota wydawcy].

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia - na miejscu

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. R 77 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : cierń w wilczej łapie / Stanisław Kryciński. - Wydanie I. - Rzeszów : Libra PL, 2022. - 246, [2] strony : faksymilia, fotografie, mapy, plany, portrety, errata ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- )

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cerkwie Dwory Kolonizacja józefińska Kościoły i kaplice Mniejszości narodowe Społeczności lokalne Zabytki architektury Bieszczady (góry)

Gatunek

Opracowanie Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Architektura i budownictwo Geografia i nauki o Ziemi Historia

Większość opisanego w tej książce obszaru położona jest między pasmami Otrytu i Żukowa. Nie ma tu widokowych szczytów, ale za to można spotkać liczne ślady kilkusetletniej historii. Przeważająca część wsi tętniących tu życiem do połowy XX w. dziś nie istnieje. Jest to wynik wysiedleń, które nastąpiły w 1951 r., w związku z tzw. korektą granicy wschodniej i otrzymaniem przez Polskę 480 km2 terytorium z Lutowiskami i Ustrzykami Dolnymi, w zamian za tereny w widłach Bugu i Sołokii. W granicach Polski znalazły się pozbawione mieszkańców osady z kompletną zabudową i cerkwiami. Jednak decyzją ówczesnych władz można było zasiedlić tylko kilka z nich. Pozostałe zostały unicestwione, domy rozebrano, a polom pozwolono zarosnąć. Ponadto w latach 60. XX w. część z nich została zalana w wyniku napełniania gigantycznego zbiornika wodnego utworzonego powyżej zapory w Solinie.W dorzeczu potoku Czarnego, z istniejących tu dziewięciu wsi, dziś żyją tylko Czarna, Polana i Żłobek. Ta pierwsza, jedna z największych w Bieszczadach, miała dwie cerkwie i dwa dwory, z których jeden był ufortyfikowany. Polana to rzadki przykład wsi zamieszkiwanej niegdyś w połowie przez Polaków i Rusinów. Działała tu kopalnia ropy naftowej, o którą bój toczyli niemiecki hrabia z angielskim dyplomatą. W północno-wschodnim skraju opisywanego obszaru odkryjemy ślady zaginionego zamku w Hoszowie oraz historię niemieckich kolonii w Bandrowie i Steinfelsie.Przeczytamy tu też o kilku wsiach leżących nad Solinką, m.in. o Łopience, z cerkwią skrywającą cudami słynącą ikonę Matki Bożej. Jeszcze osiemdziesiąt lat temu na tutejsze odpusty przybywały kilkutysięczne tłumy. Po tym jak zrujnowana świątynia została odbudowana przez grupę zapaleńców, kult ten odżył i od dwudziestu lat znów gromadzą się tu wierni z całego kraju. Losy sąsiadujących ze sobą Terki oraz Wołkowyi splotły się w XX w. węzłem polsko-ukraińskiego konfliktu, który znalazł krwawy epilog w zbrodni dokonanej w lipcu 1946 r.[źródło: www.azymut.pl].

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) San (1 egz.)

Czytelnia - na miejscu

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. R 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury / Stanisław Kryciński. - Rzeszów : Libra PL, 2021. - 253, [3] strony : faksymilia, fotografie, mapy, plany, portrety, errata ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Atrakcyjność turystyczna Budownictwo drewniane Osadnictwo Społeczeństwo Wsie Bieszczady (góry) Brzegi Górne (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Caryńskie (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Chmiel (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Dwernik (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Hulskie (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Jaworzec (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna) Kalnica (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna) Krywe (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Ług (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna) Rajskie (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Smerek (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna ; okolice) Strzebowiska (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna) Studenne (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Tworylne (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Czarna) Wetlina (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna) Zatwarnica (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Lutowiska) Zawój (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Cisna)

Gatunek

Esej Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Geografia i nauki o Ziemi Historia

Opisana tu część Bieszczadów wciśnięta jest pomiędzy pasmo graniczne a dolinę Sanu – od jego źródeł aż po Rajskie. Podczas przymusowych wysiedleń ludności ukraińskiej do USRR prowadzonych w latach 1945–1946 deportowano niewiele ponad połowę tutejszej populacji. Ludzie skutecznie kryli się w lasach i uciekali na słowacką stronę. Ówczesną granicę państwową ze Związkiem Sowieckim stanowił San, dlatego dotarcie w te tereny możliwe było jedynie od strony Wołkowyi i Cisnej i to wąskimi drogami marnej jakości. Wysiedlenia utrudniała też ukraińska partyzantka, atakująca oddziały wojskowe, które miały je przeprowadzić. W konsekwencji skierowano tu znacznie większe siły Wojska Polskiego, które latem 1947 r., w ramach akcji „Wisła”, wywiozło pozostałych mieszkańców na tzw. Ziemie Odzyskane. Oddziały UPA zostały rozbite lub zmuszone do opuszczenia tego terenu. Nikt tu nie pozostał, a większość zabudowy została spalona lub rozebrana. Dopiero kilkanaście lat po tych wydarzeniach, wraz z nowymi osadnikami zaczęło wracać tu życie. Te puste przestrzenie zawłaszczone przez bujną przyrodę są atrakcją dla turystów. Bowiem to w bieszczadzkich dolinach pozostały wyraźne ślady wsi istniejących tu co najmniej od XVI w. Można je podziwiać wędrując przez Hulskie, Krywe i Tworylne. W tym ostatnim zobaczymy imponujące pozostałości dworskiej zabudowy, ruiny niemieckiej strażnicy i dwa cmentarze. Doskonale zachowane ślady dawnej wsi czekają na nas w Berehach Górnych, a tamtejszy cmentarz zdobi niepowtarzalny nagrobek Hrycia Buchwaka. Na wyobraźnię działają także odkryte spod warstwy roślinności pozostałości wsi Jaworzec, Łuh i Zawój. Zapraszamy zatem do wędrówki po tym terenie – nie tylko utartymi szlakami, ale również zapomnianymi dolinami, nieraz zupełnie pozbawionymi ścieżek.

dostępna w czytelni

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 94(438) San. (1 egz.)

Czytelnia - na miejscu

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. R 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : morze niepamięci / Stanisław Kryciński. - Wydanie I. - Rzeszów : Libra PL, 2023. - 223, [1] strona : faksymilia, fotografie, mapy, plany, portrety ; 22 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cerkwie Społeczeństwo Wsie Wysiedlanie Bieszczady (góry) Góry Sanocko-Turczańskie Berezka (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Bereżnica Niżna (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Bereżnica Wyżna (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Bóbrka (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Daszówka (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Ustrzyki Dolne) Myczków (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Myczkowce (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Polańczyk (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Solina (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Teleśnica Oszwarowa (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Ustrzyki Dolne) Teleśnica Sanna (woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Ustrzyki Dolne) Zwierzyń (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Olszanica) Jezioro Solińskie (zbiornik wodny) Jezioro Myczkowskie (zbiornik wodny) San (dopływ Wisły ; rzeka)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

Jezioro Solińskie przyciąga tysiące turystów i wczasowiczów, którzy uważają, że jest ono największą atrakcją Bieszczadów. Inni omijają je z daleka, bowiem wolą cieszyć oczy widokami z połonin. Ci, którzy wybierają Jezioro widzą malownicze zarysy gór odbijających się w wodzie. Tej wodzie, która zalała istniejące od kilkuset lat osady. Gruba warstwa współczesności przykryła też wsie wokół „bieszczadzkiego morza”, a szczególnie Polańczyk i Solinę. Woda pochłonęła teren, gdzie do 1939 r. stało prawie 600 domów, trzy cerkwie, kościół, klasztor i rosło niemal 500 ha lasu. Przykryła również cztery cmentarze. Kilka kilometrów na północ napotkamy wieś Myczkowce, o metryce sięgającej X w. Sąsiaduje ona ze Zwierzyniem, w którym znaleziono emaliowany krzyż z XIII w., wykonany we francuskim mieście Limoges. Ze zwierzynieckiej cerkwi pochodzą XV-wieczne ikony będące dziś ozdobą Muzeum Narodowego we Lwowie. W jej pobliżu trafimy na cudowne źródło i usłyszymy legendy o dawnym monastyrze. Pod grodziskiem w Myczkowcach przebito sztolnię, która doprowadza do elektrowni wodę spiętrzoną w Zalewie Myczkowieckim. Cztery kilometry na zachód od zapory w Solinie natkniemy się na opuszczoną, zarośniętą dolinę ze śladami domów, kaplicy i cmentarza. Tu istniała Bereźnica Niżna, którą w latach 40. XX w zdmuchnął „wiatr historii”. Teleśnica Sanna, dziś zatopiona, była świadkiem chłopskiej rebelii z początkiem lipca 1932 r., kiedy to policja tłumiła wystąpienia ludności zaniepokojonej wieściami o „powrocie pańszczyzny”. W niedalekiej Bereźnicy Wyżnej gospodarował w połowie XIX w. Zygmunt Kaczkowski, którego sławę jako powieściopisarza przyćmił dopiero Henryk Sienkiewicz. U osiadłego w Bóbrce dramaturga i komediopisarza Józefa Blizińskiego bywał wybitny etnograf i folklorysta Oskar Kolberg, który zebrał tu cenne materiały do dzieła swojego życia. W Berezce zobaczymy imponujące ruiny murowanej cerkwi. Wreszcie w Polańczyku, w skromnym kościółku, będącym dawną cerkwią, spotkamy siedemnastowieczną ikonę Matki Bożej Łopieńskiej, pochodzącą z największego sanktuarium maryjnego przedwojennych Bieszczadów.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) San. (1 egz.)

Czytelnia - do wypożyczania

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. R 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : od Komańczy do Wołosatego / Stanisław Kryciński. - Rzeszów : Wydawnictwo Libra, 2015. - 274, [6] stron : ilustracje ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Pol, Wincenty (1807-1872) Podwapiński, Wawrzyniec Maria Aleksander (1903-1983) Atrakcje turystyczne Bieszczady (góry)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia Podróże i turystyka

Książka jest historyczno-kulturową wędrówką po Bieszczadach od Komańczy, przez masyw Chryszczatej, Otryt - do Wołosatego. Przedstawia dzieje osadnictwa nad Osławą, losy Galicyjskiej Cesarsko-Królewskiej Kolei Żelaznej, którą to podróżował dzielny wojak Szwejk, a także działania wojenne w okolicach Przełęczy Łupkowskiej w 1939 r.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) San. (1 egz.)

Czytelnia - na miejscu

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. R 94(438) (1 egz.)